THÁP BÀ PO NAGAR

Tháp Bà Ponagar là một trong những quần thể kiến trúc độc đáo thuộc nền văn hóa Chăm Pa, được xây dựng từ khoảng thế kỉ VIII đến thế kỉ XIII, thời kỳ đạo Hinđu (Ấn Độ giáo) đang cường thịnh tại Vương quốc Chăm Pa cổ.
Tháp Bà Ponagar nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ, cao khoảng 50 mét, nằm ở cửa sông Cái , cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2 km về phía bắc, nay thuộc phường Vĩnh Phước, phía bắc thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Tháp mang tên của Nữ vương Po Nagar – còn gọi là Yan Pu Nagara, Po Inu Nagar hay Bà Đen (nguời Việt gọi là Thiên Y Thánh Mẫu Ana) – là vị nữ thần được tạo nên bởi áng mây trời và bọt biển, người tạo dựng ra trái đất, sản sinh gỗ quí, cây cối và lúa gạo.


Tổng thể kiến trúc của tháp gồm 3 tầng, đi từ dưới lên trên. Ở tầng ngang mặt đất là ngôi tháp cổng. Ở tầng giữa là nhà khách dành cho khách hành hương nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật và sửa soạn trang phục trước khi làm lễ chính thức. Tầng trên cùng là nơi các ngọn tháp toạ lạc. Tháp thờ chính là tháp Po Nagar cao khoảng 23 mét, có 4 tầng, mỗi tầng đều có cửa, tượng thần và hình thú bằng đá. Trên đỉnh tháp có tượng thần Shiva cỡi ngưu thần Nandin, và các tượng linh vật như chim thiên nga, dê, voi v.v  Bên trong là tượng nữ thần tạc bằng đá hoa cương màu đen ngồi trên bệ đá uy nghiêm hình đài sen, lưng tựa phiến đá lớn hình lá bồ đề. Mặt ngoài tường tháp được trang trí bởi những hình điêu khắc vào đá như những vũ công, người chèo thuyền, xay gạo hay đi săn với cung tên.
Các tháp khác thờ: thần Shiva (một trong ba vị thần tối cao của Ấn Độ giáo), thần Sanhaka, thần Ganesha (theo truyền thuyết là con trai thần Shiva). Trong quần thể kiến trúc này còn lưu giữ nhiều bia ký cổ nhất của người Chăm, ghi lại việc cúng ruộng và dân công nô lệ cho nữ thần, những lời ngợi ca Thánh Mẫu, liệt kê những cống phẩm quí giá cũng như những tốn kém trong quá trình xây dựng  tháp.


Lễ hội Tháp Bà thường diễn ra từ ngày 20 đến ngày 23 tháng 3 âm lịch hàng năm với nhiều hoạt động hoạt động phong phú, đa dạng nhằm giới thiệu, tôn vinh những nét đẹp của văn hoá Chăm và được xếp hạng là một trong 16 lễ hội quốc gia. Đây là một địa điểm không thể bỏ qua khi bạn đến với thành phố Nha Trang xinh đẹp.



- Sưu tầm -
THÁP BÀ PO NAGAR